این روزها حتما اسم تب دنگی به گوش شما هم خورده و ممکن است باعث ایجاد ترس در برخی افراد جامعه شده باشد، ما در این مقاله قصد داریم به طور کامل به پاسخ تب دنگی چیست بپردازیم. برای دانستن اینکه تب دنگی چیست ابتدا باید علت و نوع تب شناسایی شود. همان‌طور که می‌دانید تب یا افزایش دمای بدن می‌تواند به علت وجود داشتن عفونت‌های ویروسی (آنفولانزا، کووید ۱۹ و تب دنگی)، عفونت‌های باکتریایی (سل، عفونت ادراری، استرپتوکوک و ذات الریه)، عفونت‌های قارچی (کاندیدیازیس)، عفونت‌های انگلی (مالاریا) و التهاب (لوپوس، آرتریت روماتوئید، کولیت اولسراتیو و بیماری کرون) باشد.
تب دنگی dengue یا deng gey یکی از انواع تب به شمار می‌رود که به علت گزش نوعی پشه به نام پشه آئدس ایجاد می‌شود. این بیماری معمولا در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شیوع بیشتری داشته اما در مدت اخیر به نقاط مختلف در سراسر جهان نفوذ پیدا کرده و منجر به بروز وحشت در برخی از افراد شده است پیش‌تر این عارضه در جنوب شرقی آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا مشاهده شده بود اما امروزه در بسیاری از نقاط وجود تب دنگی گزارش شده است. علائم تب دنگی می‌تواند شبیه به آنفولانزا باشد اما مهم است که پیش از بروز مشکلات جدی حتما این نوع از تب شناسایی شود.
تب دنگی از طریق ۴ نوع ویروس دنگی ایجاد می‌شود که بر اثر گزش ۲ مدل پشه‌های آلوده به این ویروس بروز می‌کند. انتقال تب دنگی از طریق گزش پشه آئدس Aedes خصوصا aegypti و Aedes albopictusوجود دارد. پشه Aedes albopictus به عنوان ناقل اصلی ویروس تب دنگی شناخته می‌شود و بیشتر در مناطق شهری و نزدیک به انسان‌ها یافت می‌شود. پشه Aedes albopictus که به عنوان پشه ببر آسیایی نیز شناخته می‌شود، قادر به انتقال ویروس تب دنگی است و در مناطق گسترده‌تری از جمله نواحی روستایی و حومه شهرها وجود دارد.
این بیماری از فردی به فرد دیگر قابل انتقال نیست اما این نکته را به یاد داشته باشید، در صورتی که پشه فرد مبتلا به تب دنگی را بگزد، آلوده می‌شود و در صورت گزش فرد دیگر این ویروس را می‌تواند منتقل کند. همان‌طور که گفته شد ۴ نوع ویروس تب دنگی وجود دارد، در صورتی که فرد مبتلا به هرکدام از این نوع ویروس‌ها شود پس از بهبودی مدت زمان زیادی از ابتلا به این بیماری مصون می‌ماند، اما باید به یاد داشته باشید که در مورد ۳ نوع دیگر این ویروس صدق نمی‌کند و احتمال ابتلا مجدد به تب دنگی بر اثر هرکدام از این ۳ ویروس باقیمانده وجود دارد. اگر فرد چندین بار دچار تب دنگی شود هربار احتمال دارد عوارض بیشتری را مشاهده کند و دچار نوع شدیدتری از این بیماری شود.
علائم تب دنگی
یکی از راه‌های رایج در شناخت نوع تب، بررسی و مشاهده علائم و نشانه‌های آن به حساب می‌آید. برای تشخیص سریع و بهتر باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. باید به یاد داشته باشید بسیاری از افراد که دچار بیماری و عفونت ویروسی تب دنگی می‌شوند ممکن است هیچ نشانه و علامتی نداشته باشند. معمولا علائم تب دنگی ۷ الی ۱۰ روز پس از گزش پشه آلوده نمایان می‌شود و تا ۷ الی ۱۰ روز فرد بیمار بهبود می‌یابد، اما در مواردی مشاهده می‌شود که این تب عفونی جان افرادی را می‌گیرد یا باعث بروز خطرات جبران ناپذیری در آ‌ن‌ها می‌شود.
به طور کلی از علائم تب دنگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب شدید و بالا
- احساس درد در نواحی پشت چشم
- درد شدید در ناحیه معده
- حالت تهوع و استفراغ
- متورم شدن غدد
- بروز حساسیت‌های پوستی از جمله کهیر
- سر درد و سر گیجه
- فشار خون بالا
- دردهای عضلانی و درد در ناحیه مفاصل و استخوان‌ها
- خونریزی زیر پوست، لثه، بینی
- وجود خون در ادرار، مدفوع و استفراغ
- خستگی زیاد و بی حالی
- تنگی نفس و مشکل در تنفس
پیشگیری از تب دنگی
حتما شما هم شنیده‌اید که پیشگیری بهتر از درمان است. بله همینطوره خصوصا برای زمانی که درمان قطعی برای تب دنگی وجود ندارد و به نوعی میتوان گفت درمان تب دنگی با کنترل بیماری از طریق پیروی از دستور العمل پزشک معالج که می‌تواند با مصرف یک استامینوفن ساده باشد تا درمان‌های مکمل آن و حمایتی امکان‌پذیر است. از آن‌جایی که کودکان، سالمندان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر مستعد این بیماری هستند، بهتر است از این افراد مراقبت ویژه‌ای صورت گیرد. بهترین راه ممکن برای دچار نشدن به تب دنگی پیشگیری از ابتلا به آن به شمار می‌رود. در ادامه به برخی از راه‌های پیشگیری از تب دنگی خواهیم پرداخت:
- اگر قصد سفر به مناطق گرمسیری یا نیمه گرمسیری را دارید سعی کنید از دافع پشه‌ها استفاده کنید و لباس‌های آستین بلند، شلوار و جواب بپوشید.
- یکی از مکان‌های پرطرفدار برای پشه‌های آلوده آب‌های راکد به حساب می‌آید. سعی کنید حداقل هفته‌ای یک بار ظروف غذای حیوانات، گلدان‌ها و ظرف‌های حاوی آب را به خوبی شستشو دهید.
- این پشه‌ها بیشتر در طول روز فعال هستند و در آب‌های راکد تخم‌گذاری می‌کنند. بهتر بوده در این زمان از شبانه‌روز احتیاط بیشتری بفرمایید، اما این بدان معنا نیست که در شب فعالیتی ندارند. سمپاشی و نابودی محل‌های تکثیر پشه‌های آئدس به طور کلی راه خوبی برای جلوگیری از تجمع این پشه‌ها به شمار می‌رود.
- نصب پشه‌بند و توری در پنجره‌ها می‌تواند از ورود انواع جانواران موذی از جمله پشه آئدس جلوگیری کند.
سوالات رایج درمورد تب دنگی
تا اینجا به طور کلی به اینکه تب دنگی چیست؟ نشانه‌ها و علائم تب دنگی کدامند پرداختیم. ما با گزارش‌های میدانی از مراجعه‌کنندگان به داروخانه‌ها متوجه بسیاری از سوالات شما شدیم که در ادامه سعی کرده‌ایم به طور خلاصه به مهم‌ترین این پرسش‌ها پاسخ دهیم:
آیا تب دنگی مسری و قابل انتقال است؟
خیر. تب دنگی مسری نیست و از فردی به فرد دیگر به طور مستقیم منتقل نخواهد شد. به یاد داشته باشید که نحوه انتقال این نوع تب از طریق گزش پشه بوده و در صورتی که پشه از طریق گزش خون فرد مبتلا آلوده شود و سپس فرد دیگری را بگزد این ویروس منتقل خواهد شد.
با مشاهده چه علائم تب دنگی باید به دکتر مراجعه کرد؟
در صورتی که یکی از علائم تب دنگی را به طور شدید داشتید حتما فورا به اورژانس مراجعه بفرمایید. تب شدید، وجود خون در مدفوع یا ادرار، کهیر و درد شدید معده می‌تواند از نشانه و علائم تب دنگی به طور شدید باشد که نهایتا احتمال دارد به خونریزی داخلی، از آسیب اندام‌های داخلی و مرگ منجر شود.
آیا تب دنگی به جنین منتقل می‌شود؟
در حال حاضر داده‌ها در این باره محدود است ولی بطور کلی احتمال انتقال ویروس تب دنگی از طریق مادر باردار به جنین نیز وجود دارد و می‌تواند خطر زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد را به همراه داشته باشد. بنابراین خانم‌های باردار باید احتیاط بیشتری در مقابله با مبتلا به تب دنگی را داشته باشند.
درمان تب دنگی چیست؟ آیا تب دنگی درمان قطعی دارد؟
هیچ عامل ضدویروسی خاصی برای تب دنگی وجود ندارد.
در حال حاضر درمان قطعی برای تب دنگی وجود ندارد، بسته به تظاهرات بالینی، بیماران ممکن است فقط به مراقبت‌های سرپایی نیاز داشته باشند یا ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشند. به بیماران سرپایی توصیه می‌شود که به خوبی هیدراته بمانند و از داروهایی با خواص ضد انعقاد، از جمله آسپرین (اسید استیل سالیسیلیک)، داروهای حاوی آسپرین، و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن و ناپروکسن) خودداری کنند زیرا ممکن است ریسک خونریزی مربوط به تب دنگی افزایش پیدا کند.
بطور کلی بهتر است از درمان‌های حمایتی بهره جست. مصرف مایعات و غذاهای مقوی، استراحت کافی، مسکن‌های تب‌بر مانند استامینوفن مگافن رست که با توجه به داشتن دیفن‌هیدرامین می‌تواند خواب راحتی را برای شما در زمان بیماری به همراه داشته باشد. در صورتی که بیماری حادتر بود ممکن است مراقبت‌های ویژه در بیمارستان به دستور پزشک معالج انجام شود. همچنین واکسن Dengvaxia که به منظور پیشگیری از تب دنگی تولید شده به منظور پیشگیری از این بیماری در افراد با سابقه قبلی به تب دنگی ساخته شده و همچنین در سراسر دنیا قابل دسترسی نیست.
تشخیص تب دنگی از چه راه‌هایی امکان پذیر است؟
مشاهده پزشک و معالجات بالینی، آزمایش‌های خون و بررسی آنتی‌بادی‌های مرتبط می‌تواند از راه‌های تشخیص تب دنگی به شمار رود.
نتیجه‌گیری
تب دنگی یک بیماری ویروسی به شمار می‌رود که از طریق گزش پشه‌های آلوده قابل انتقال است. از علائم تب دنگی میتوان به تب شدید، درد معده، درد چشم، خونریزی در لثه و بینی، خونریزی زیر پوست که به شکل کبودی بروز می‌کند، درد پشت چشم، کهیر، حالت تهوع و استفراغ اشاره کرد. معمولا بین ۷ الی ۱۰ روز پس از گزش، علائم تب دنگی نمایان می‌شود و بعد از یک هفته فرد مبتلا بهبود می‌یابد. در برخی از موارد این بیماری می‌تواند سبب فشار بالا، از کار افتادن اندام‌های داخلی و مرگ شود.
توصیه مهم آنکه افرادی که به تب دنگی مبتلا می‌شوند بهتر است از گزش مجدد خود را در امان بدارند تا خطر انتقال بیشتر در جامعه کاهش یابد.
کنترل تب دنگی از طریق مصرف استامینوفن مگافن ۳۲۵ و یا استامینوفن مگافن ۵۰۰ به توصیه پزشک نیز می‌تواند امکان‌پذیر باشد. لازم به ذکر است، موارد اعلام شده در این مقاله صرفا به منظور بالا بردن سطح آگاهی جامعه از بیماری ویروسی تب دنگی بوده و قطعا جایگزین نوصیه‌های پزشک متخصص و معالج شما نخواهد شد. برای مطالعه بیشتر در خصوص تب دنگی لطفا به سایت who مراجعه بفرمایید.