سینوسها حفرههای داخل جمجمه هستند که پر از هوا بوده و وظیفه تخلیه مخاط را بر عهده دارند، با تداخل در عملکرد سینوسها، سینوزیت رخ میدهد که وابسته به شدت و علت اقسام متفاوتی دارد. در مقاله دیگر به طور کامل در خصوص اینکه سینوزیت چیست و انواع سینوزیت حاد، سینوزیت مزمن، سینوزیت تحت حاد و سینوزیت عود کننده را توضیح دادهایم. در این محتوا قصد داریم به طور کامل در خصوص علائم سینوزیت صحبت کنیم.
شناخت نوع سینوزیت و بررسی دقیق علائم سینوزیت از جمله مهمترین مواردی محسوب میشود که به پزشک متخصص کمک میکند تا بهترین تصمیمگیری برای راههای درمانی را تجویز کنند. همانطور که میدانید سینوسها در نقاط متفاوتی از جمجمه قرار دارند و درگیر شدن هر کدام از سینوسها سبب ایجاد درد و التهاب در نقطهای خاص از سر و صورت میشود.
سینوسها چهار دسته سینوس پیشانی (فرونتال) در بالای چشم و ابرو هستند که معمولا از حدود ۵ سالگی به بعد تشکیل میگردند. سینوس فکی (ماگزیلاری) روی گونهها و فک بالایی قرار دارند که دردی شبیه به دندان درد را ایجاد کرده و گاهی افراد سینوزیت و دندان درد را اشتباه میگیرند. سینوس اتموئید بین چشمها قرار دارد و سر درد سینوزیتی ایجاد مینماید. سینوس شب پرهای در نزدیکی مرکز سر و پشت بینی ستند که تا بلوغ وجود ندارند.
شایعترین علائم سینوزیت
همانطور که تا الان به آن اشاره کردهایم ۴ نوع سینوس در جمجمه وجود دارد که هر کدام جایگاه خاصی دارند و در صورت بروز مشکل در هر سینوس قسمت به خصوصی تحت فشار و التهاب قرار میگیرد. علائم سینوزیت وابسته به سینوس درگیر شده و شدت آن میتواند متفاوت باشد. در ادامه به رایجترین علائم سینوزیت خواهیم پرداخت:
- گلو درد، سردرد، پیشانی درد، درد بین چشمها، درد در پشت چشمها، درد در ناحیه فک بالا
- بوی بد دهان (خشکی دهان به دلیل گرفتگی سینوسها و وجود عفونت در سینوسها)
- تب (به دلیل وجود عفونت در سینوسها و مقابله بدن با آنها)
- ترشحات بینی و گلو (خروج مایع غلیظ و رنگی از بینی وگلو)
- دندان درد (فک بالایی به دلیل وجود سینوس ماگزیلاری)
- خمیازه کشیدن مکرر (به دلیل کمبود اکسیژن)
- گرفتگی بینی (دشواری در تنفس و تنگی نفس)
- کاهش انرژی بدن و احساس ضعف و خستگی
- گوش درد (نزدیک بودن سینوسها و گوش)
- ناتوانی در تشخیص بو و مزه
- خس خس سینه و خرپف
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه و عدم تعادل
- سر درد مشابه میگرن
- علائم آلرژی
علائم سینوزیت پیشانی (سینوزیت فرونتال) ، تشخیص و درمان
دو سینوس که در قرینه بالای چشم و ابرو قرار دارند سینوسهای پیشانی هستند. تشخیص صحیح درگیری این سینوسها با آندوسکوپی بینی، MRI، Ct Scan و دیگر آزمایشها توسط متخصص گوش، حلق و بینی انجام میگردد و درد پیشانی سینوزیت از بارزترین علائم آن به شمار میرود.
یک فرد بزرگسال در طول سال ممکن است چندین بار به سینوزیت فرونتال یا سینوزیت پیشانی گرفتار گردد در صورتی که این مورد برای کودک به دلیل داشتن سیستم ایمنی ضعیفتر تا ۶ مرتبه در سال نیز اتفاق بیافتد.
سر درد سینوزیتی میتواند یکی از علائم سینوزیت پیشانی باشد که بیشتر با محرکهای آلرژن (مواد آلرژیزا مانند موی سگ و گربه، گرد و خاک و …) رخ میدهد. برای پیشگیری از سر درد سینوزیتی علاوه بر اجتناب از علل بروز آن میتوانید از داروهای ضد التهاب و آنتی بیوتیک استفاده نمایید.
به طور کل میتوان گفت عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی، آلرژیها، پولیپ بینی و انحراف تیغه بینی از اصلیترین عوامل به وجود آوردن علائم سینوزیت پیشانی (سینوزیت فرونتال) به شمار میروند. معمولا عفونتهای باکتریایی پس از عفونت ویروسی (مانند سرماخوردگی، کرونا و آنفولانزا) شرایط بهتری برای به وجود آمدن دارند و در پی عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی نیز رخ میدهد. در ادامه به رایجترین انواع علائم سینوزیت پیشانی اشاره میکنیم:
- تب
- گلو درد
- دردهای عضلانی
- ترشحات زیاد بینی
- احساس ضعف و خستگی
- بروز اختلال در سیستم بویایی
- ترشحات با رنگهای غیر معمول
- سرفههای تشدید شونده خصوصا در شب
- احساس سنگینی و یا فشار در پیشانی یا پشت چشم
علائم سینوزیت پیشانی (سینوزیت فرونتال) با توجه به علت بروز آن تفاوت دارد برای مثال تب، گلو درد و درد عضلانی معمولا به وابسته عفونت ویروسی ایجاد میگردد. اگر سر درد سینوزیتی (سینوزیت پیشانی) کمتر از ۱۰ روز طول کشید احتمال ویروسی بودن عفونت وجود دارد و اگر بیش از ۱۰ روز به طول انجامید احتمالا عفونت باکتریایی است. در صورتی که علائم سینوزیت پیشانی بیش از چند ماه زمان برد احتمالا فرد دچار مشکلات ساختاری در نواحی مذکور (تیغه بینی و پولیپ بینی) است.
پس از معاینات مورد نیاز و داشتن دانش نسبت به اینکه علت سینوزیت چیست، پزشک برای رفع گرفتگی بینی، از بین بردن درد یا التهاب و برطرف شدن حساسیت یک اسپری بینی، داروهای ضد احتقان (حاوی فنیل افرین) داروهای آنتی هیستامین (دیفن هیدرامین، لوراتادین و سیتریزین) را معرفی نماید. همچنین داروهایی مانند قرص مگافن سینوس کلد که ترکیبی مواد موثره بالا بوده مورد استقبال بسیاری از متخصصین قرار گرفته است.
قرص مگافن سینوس کلد حاوی استامینوفن (ضد درد و ضد التهاب)، فنیل افرین (ضد احتقان و گرفتگی بینی) و دیفن هیدرامین (ضد حساسیت) است. فنیل افرین موجود در این محصول دارویی کمک به کاهش تورم عروق خونی در حفره های سینوسی کرده و برای کاهش علائم سینوزیت پیشانی بسیار مفید خواهد بود.
سعی کنید در اسرع وقت به درمان سینوزیت فرونتال یا درد پیشانی سینوزیت بپردازید چرا که در صورت عدم رسیدگی به آن و طولانی شدن این عارضه (بیش از ۱۲ هفته) میتواند به سینوزیت مزمن تبدیل شود و دیگر درمان آن شاید فقط توسط داروها انجام نشود و به جراحی برای تخلیه بهتر سینوسها نیاز باشد.
آیا بین سینوزیت و سرگیجه ارتباطی وجود دارد؟
اگرچه عجیب به نظر میرسد اما بین سینوزیت و سرگیجه رابطه کاملا مستقیم وجود دارد. همانطور که میدانید یکی از نشانهها و علائم سینوزیت التهاب در سینوسها بوده که میتواند بر اعضای دیگر جمجمه تاثیر بگذارد.
گوش میانی که وظیفه حفظ تعادل در بدن را بر عهده دارد دقیقا کنار سینوسها قرار دارد و با ملتهب آنها اختلال در عملکرد گوش میانی نیز رخ میدهد و فرد همزمان دچار نشانههای سینوزیت و سرگیجه میشود. همچنین التهاب در سینوسها به چشمها فشار وارد کرده و با عدم تمرکز فرد مبتلا به این عارضه یکبار دیگر سینوزیت و سرگیجه را تجربه میکند.
استفاده از یک کمپرس آب گرم برای کاهش التهاب سینوسها، مرطوب نگه داشتن هوا، مصرف آب کافی در طول روز و مصرف داروهایی که سبب از بین بردن التهاب سینوس و گرفتگی بینی میشوند (داروهای حاوی فنیل افرین) میتواند از ایجاد سینوزیت و سرگیجه ناشی از آن جلوگیری کند. برخی از افراد که در پی سرگیجه تعادل خود را از دست میدهند دچار حالت تهوع و استفراغ میشوند.
به یاد داشته باشید سرگیجه لزوما به علت وجود سینوزیت نیست و تنها یکی از انواع علائم سینوزیت به شمار میرود. برای آگاهی بیشتر از درمان عفونت سینوس و سرگیجه میتوانید روی این لینک کلیک کنید.
سوالات رایج در مورد علائم سینوزیت
سینوزیت یکی از مشکلات شایع مجاری تنفسی به شمار میرود که با التهاب سینوسها همراه میشود و علائمی چون سردرد، سرگیجه، گرفتگی بینی و ترشحات غلیظ را به دنبال دارد. بسیاری از افراد ممکن است درباره تفاوت بین علائم سینوزیت حاد و مزمن، تأثیرات آن بر کیفیت زندگی و روشهای تشخیص صحیح این بیماری سؤالاتی داشته باشند. در این قسمت به بررسی دقیق این پرسشهای متداول و اطلاعات مفیدی در خصوص این عارضه میپردازیم.
- چه ارتباطی بین سینوزیت و وجود خلط خونی وجود دارد؟ آیا سینوزیت میتواند باعث خونریزی در مخاط بینی شود؟ سینوزیت میتواند منجر به آسیبدیدگی رگهای خونی کوچک در مجاری حلق و بینی شود. بنابراین میتوان گفت سینوزیت و خلط خونی رابطه دارند اما داشتن خلط خونی و یا خون دماغ لزوما به علت داشتن سینوزیت نیست.
- آیا سینوزیت و تب همراه با هم رخ میدهند؟ عفونت در سینوسها سبب التهاب میشوند و سیستم بدن برای مقابله با این عفونت واکنش نشان میدهد که به شکل تب نمایان میشود. سینوزیت و تب اغلب در عفونتهای باکتریایی حاد رخ میدهند.
- چطور سینوزیت و گرفتگی بینی درمان میشود؟ التهاب مخاط، تجمع مایعات در سینوس و تولید خلط سبب ایجاد سینوزیت و گرفتگی بینی شده که با مصرف داروهای ضداحتقانی بینی (اسپری یا خوراکی)، آنتیبیوتیکها، بخور و استفاده از کیسه آب گرم به تدریج برطرف میگردد.
- آیا سینوزیت و دندان درد به یکدیگر مرتبط هستند؟ در چه شرایطی این مشکل اتفاق میافتد؟ در صورت عفونت سینوس ماگزیلاری (فک بالا) با توجه به نزدیک بودن به ریشه دندانهای فک بالا رخ میدهد. به دنبال عفونت ماگزیلاری سینوزیت و دندان درد رخ خواهد داد که در مقالهای دیگر به طور مفصل در خصوص خطرات و علائم کیست سینوس ماگزیلاری توضیح دادهایم.
- اصلی ترین علت سینوزیت چیست و چگونه میتوان از آن جلوگیری کرد؟ عفونت ویروسی، عفونت باکتریایی، مشکلات ساختاری (انحراف در تیغه بینی و پولیپ) از عوامل اصلی بروز سینوزیت هستند.
- سینوزیت و عمل زیبایی بینی بر یکدیگر چه تاثیری دارند؟ در صورتی که علت به وجود آمدن این عارضه مشکلات ساختاری باشند باید تحت نظر و توصیههای پزشک برای کاهش سینوزیت و عمل زیبایی بینی همراه با برطرف کردن مشکلات ساختاری انجام گردد. صرفا سینوزیت و عمل بینی بر هم تاثیری ندارند مگر اینکه بر روی حفرههای سینوسی تغییری ایجاد کنند.
- چرا سینوزیت و گوش درد همراه با هم رخ میدهند؟ سینوزیت و گوش درد اغلب به دلیل ارتباط نزدیک ساختارهای گوش و بینی با هم رخ میدهند. سینوسها و گوش میانی از طریق لولهای به هم متصل هستند. در صورت التهاب و تورم ناشی از سینوزیت، این لوله ممکن است مسدود شود و تخلیه طبیعی مایعات گوش میانی مختل گردد. این مسئله میتواند منجر بروز سینوزیت و گوش درد به طور همزمان در برخی از افراد شود.
- چگونه میتوان سینوزیت و بوی بد دهان را کنترل کرد و برای کاهش بوی نامطبوع چه روشهایی وجود دارد؟ وجود باکتری و عفونت در سینوسها و حلق سبب ایجاد سینوزیت و بوی بد دهان شده همچنان به دلیل گرفتگی سینوسها دهان خشک شده که نهایتا فرد دچار سینوزیت و بوی بد دهان میشود. مصرف آب به میزان کافی، استفاده از آنتیبیوتیکها با تشخیص پزشک میتواند در از بین بردن این مشکل ناخوشایند تاثیرگذار باشد.
- تفاوت بین سینوزیت و میگرن چیست؟ اگرچه سینوزیت و میگرن هر دو سر درد را به همراه دارند اما سینوزیت علائمی دیگر از جمله گرفتگی بینی را میتواند در بر داشته باشد. از دیگر تفاوت های سینوزیت و میگرن علت آن است (سینوزیت ناشی از التهاب و عفونت سینوسها و میگرن نتیجه اختلالات عصبی و تغییرات شیمیایی در مغز). درد سینوزیت شبیه فشار و سنگینی بوده اما میگرن ضربانی و شدید است.
نتیجهگیری
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل به علائم سینوزیت از جمله علائم سینوزیت پیشانی (سینوزیت فرونتال)، دندان درد، گوش درد و … بپردازیم. سینوسها حفرههایی در جمجمه هستند که نقاط مختلفی قرار دارند و در صورت داشتن فشار و التهاب سبب بروز سینوزیت میگردند.
پزشک با تشخیص اینکه علت سینوزیت چیست، مصرف داروهای بدون نسخه، اسپری بینی، داروهای ضد احتقان بینی، آنتیبیوتیکها و جراحی را توصیه مینماید. به یاد داشته باشید استفاده از آنتیبیوتیکها فقط به منظور درمان عفونت باکتریایی تجویز شده و به هیچ عنوان نباید مانند داروهای دیگر نباید خودسرانه استفاده شود. در مقالهی دیگر به معرفی موثرترین قرص و آمپول برای سینوزیت به طور اختصاصی پرداختهایم.
لازم به ذکر است تمام موارد مذکور برای آگاهی بیشتر در خصوص علائم سینوزیت بوده و به هیچ عنوان فرد بدون مشورت پزشک متخصص نباید به خود درمانی بپردازد. بهترین شیوه برای طی کردن طول درمان پیروی از دستورات دکتر داروساز یا پزشک معالج است.